Hvernig getur maður nýtt sér valdeflingu?

Valdefling felur í sér að ná tökum á eigin lífi með því að efla sjálfan sig með öðrum notendum og fagmönnum á jafningjagrunni.

Að læra að hugsa á gagnrýninn hátt, að komast upp úr hjólförunum, að sjá hluti á annan hátt. Að finnast maður ekki vera einn, finnast maður vera hluti af hópi.

Hópefli er mikilvægur liður í skilgreiningu okkar. Valdefling er ekki eitthvað sem gerist eingöngu hjá einstaklingnum, hún felur í sér að upplifa tengsl við annað fólk.

Valdefling er meira en tilfinning eða kennd, við lítum á slíkt sem undanfara framkvæmda. Þegar manneskja kemur breytingu til leiðar eykst sjálfstraust hennar og það leiðir af sér frekari og áhrifameiri breytingar. Enn og aftur leggjum við áherslu á að þetta er ekki eingöngu einstaklingsbundin breyting heldur hefur þetta áhrif á heildina. Valdefling er ekki ákvörðunarstaður, heldur ferðalag; enginn hefur náð einhverju lokastigi þar sem frekari þroski og breyting er óþarfi.

Eftir því sem valdefling einstaklingsins eykst fer hann að finna fyrir auknu sjálfsöryggi og aukinni trú á eigin getu. Þetta leiðir til þess að hann verður færari um að stjórna eigin lífi, sem hefur aftur í för með sér enn bættari sjálfsmynd. Að hægt sé að ná bata og það sé hægt að fara fjölbreyttar leiðir í bataferlinu.

Hin neikvæða ímynd „geðsjúklings”, sem hefur verið tengd persónunni órjúfanlegum böndum, fer líka að breytast. Einstaklingurinn gæti losað sig algjörlega við stimpilinn eða gæti endurskilgreint hann þannig að hann gefi til kynna jákvæða eiginleika. Maður öðlast von og sér tilgang með lífinu og á sér drauma eins og hver annar. Losnar við eigin fordóma og öðlast meira frelsi sem þátttakandi í lífinu.

Menn leita sér aðstoðar við ýmsum sjúkdómum hjá öðrum samtökum og því ætti ekki að gilda sama um þann sem glímir við geðsjúkdóm eða einangrar sig? Gefðu þér tækifæri á að rjúfa þína einangrun með öðrum sem hafa glímt við það sama.
Grófin er staðsett á Akureyri í Hafnarstræti 95., 4. hæð, fyrir ofan Apótekarann í göngugötunni.

Sparnaður og mín sýn á stjórnvöld, kerfið, félagssamtök og fjölmiðla

Talandi um að spara í heilbrigðiskerfinu þá er gríðarlegur sparnaður með félagssamtökum. Það getur verið gott að fá lyf og þau geta hjálpað mikið en það þarf að vinna með þeim. Sjálfur var ég á miklum lyfjum en er á litlu í dag með að nýta mér m.a. Hugarafl. Hugsanlega verð ég lyfjalaus einhvern tímann en það er ekki markmið í sjálfu sér.

Meiri fræðslu og forvarnir í samfélaginu til að auka skilning og draga úr fordómum gagnvart þeim sem eru að glíma við geðraskanir. Stuðla þarf að bættri nálgun í geðheilbrigðiskerfinu þar sem hugmyndir valdeflingar um notendasýn og bataferli á jafningjagrunni fái aukið vægi.

En til þess þarf kerfið og stjórnvöld að vera opnari fyrir félagssamtökum. Það eru mörg félög að gera góða hluti á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni sem hafa hjálpað mörgum að stíga skrefið í átt að bata og bættum lífsgæðum. Með meiri samvinnu félagssamtaka, kerfisins og stjórnvalda er m.a. hægt að minnka álag á geðdeildum og koma í veg fyrir að fólk einangri sig sem getur haft alvarlegar afleiðingar. Kalla líka eftir meiri samvinnu félaga á landsvísu, þótt þau séu með mismunandi úrræði þá ættu þau að geta unnið saman að ýmsum stórum verkefnum og hafa áhrif sem ein stór heild.

Við þurfum að komast úr gömlu hjólförunum og vinna betur saman. Enda er hluti af valdeflingunni að komast úr gömlu hjólförunum. Fjölmiðlar geta spilað stórt hlutverk með enn betri samvinnu við félagssamtök með því að sýna það jákvæða sem er gert. Allavega vona ég að menn taki þessa umræðu með opnum huga á málefnalegan hátt. Margt er hægt að gera með jákvæðni og opnum huga að leiðarljósi fyrir fólkið sem þarf á þessu að halda.

Höfundur greinar:

Eymundur Eymundsson